اگر چند قلو دارید، حتماً بخوانید!

یک تغییر چالش ‌انگیز

هر کتابی درمورد تربیت کودکان به شما می‌گوید که بعد از تولد فرزند زندگی شما تا پایان عمر تغییر می‌کند. ازاینرو والدین دوقلوها یا چندقلوها ممکن است احساس کنند که بعد از بیرون آمدن از بیمارستان و وارد شدن به خانه به یک سیاره دیگر قدم گذاشته‌‌اند.

این روزها تولد چندقلوها بخاطر استفاده بیشتر از درمان‌های باروری، متداول‌تر از قدیم شده است. نسبت به دو دهه گذشته تولد دوقلوها و چندقلوها رشد بسیار زیادی داشته است. بین سال‌های 1980 و 2000، تعداد تولد دوقلوها در امریکا تا 74% افزایش داشته و تعداد تولد چندقلوها نیز پنج برابر شده است. امروزه، حدود 3% از بچه‌ها در امریکا دو، سه یا چندقلو به دنیا می‌آیند. اکثر این چندقلوها (حدود 95%) دوقلو هستند.

به دنیا آمدن چندقلو‌ها چالش‌های پزشکی، تدارکاتی، مالی و احساسی زیادی برای والدین ایجاد می‌کند. اما به معنی افزایش منابع برای کمک به این خانواده‌ها نیز می‌تواند باشد. معمولاً والدینی که منتظر به دنیا آمدن چندقلوهای خود هستند می‌فهمند که از می‌توانند از والدینی که تجربه مشابه داشته‌اند کمک زیادی دریافت کنند.
 

تغییرات همراه تولد چند قلوها

بعضی از تفاوت‌های سبک زندگی که تولد چندقلوها ایجاد می‌کند قابل انتظار هستند. استانداردهای تمیزی خانه باید تا چند سال نادیده گرفته شود، مگراینکه توانایی مالی لازم برای استخدام سرویس نظافت داشته باشید. خوب شما بسیار بسیار کمتر خواهد شد زیرا چندقلوها نیاز به تغذیه و مراقبت مداوم در شب دارند.

تاثیر مالی به دنیا آمدن آنها هم می‌تواند قابل‌توجه باشد. هرگونه هزینه مربوط به تولد چندقلوها—برای پوشک، لباس، غذا و دارو، اسباب‌بازی، صندلی مخصوص، صندلی ماشین و از این قبیل—بسیار بالاتر خواهد بود. حتی هزینه مراقبت بهداشتی برای به دنیا آمدن چندقلوها هم چهار برابر بیشتر است. هزینه افزایش فضای محل سکونت، اتومبیل بزرگتر، و کمک نیمه‌وقت در خانه را هم به آن اضافه کنید. ممکن است یکی از والدین هم مجبور شود دست از حقوق خود بکشد و خانه بماند تا از بچه‌ها پرستاری کند.

همچنین بخاطر احتمال بالای ناتوانی در بچه‌ها، به ویژه آنها که نارس به دنیا می‌آیند، احتمال اینکه مجبور به تقبل هزینه مراقبت از کودک ناتوان جسمی تا آخر عمر شوید هم زیاد است.

بااینکه بعضی فروشگاه‌ها برای خانوده‌هایی که دوقلو یا چندقلو دارند تخفیفات خوبی قائل هستند اما کمتر تولیدکننده وسایلی مثل پوشک و شیرخشک هستند که مثل قدیم تخفیفات خوب به این خانواده‌ها بدهند. همچنین، خانواده و دوستان بچه‌دار و گروه‌های پشتیبان  می‌توانند منابع خوبی برای کمک باشند.

بعضی از تغییرات هم غافلگیرکننده اتفاق می‌افتند. داشتن وقت کمتر برای هر بچه ممکن است باعث شود احساس گناه و ناراحتی کنید. این احساسات اگر بچه‌های دیگری هم قبلاً داشته باشید، پیچیده‌تر خواهند شد. هر استرس و خستگی مربوط به مراقبت از بچه‌ها گاهی اوقات بر رابطه شما با همسرتان نیز تاثیر خواهد گذاشت.

بااینحال باوجود همه این چالش‌ها، چندقلوها مزایایی نیز دارند. شما فرصت اینرا دارید که چند بچه را در یک زمان دوست داشته باشید و از رابطه بین آنها متعجب شوید. و داشت چندقلوها جذابیتی همراه خود دارد که قابل انکار نیست.
 

کمک دیگران

وقتی از چندقلوها مراقبت می‌کنید، خیلی مهم است که بدانید لازم است از دیگران کمک بگیرید. بعضی خانواده‌ها، از کمک اعضای دیگر فامیل، همسایه‌ها یا گروه های پشتیبان برای بزرگ کردن چندقلوها استفاده می‌کنند. قبل از تولد بچه‌ها، باید درمورد سطح‌ها، منابع و انواع کمک که با آن احساس راحتی کنید فکر کنید.

داوطلب‌ها می‌توانند وقتی شما خوابید یا بیرون از خانه هستید، برای فرزندانتان غذا بیاورند، بچه‌ها را حمام کنند، برای آنها خرید کرده و از آنها مراقبت کنند. مسئله‌ای که باید به آن دقت کنید این است که کمک کسی را قبول کنید که با او احساس راحتی کنید.

بااینکه هیچ راه قطعی درستی برای پرورش چندقلوها وجود ندارد اما بد نیست که ببینید بقیه والدین چه کرده‌اند.

وقتی می‌خواهید از کمک دیگران استفاده کنید، همیشه سلامت نوزادانتان را در نظر داشته باشید. نوزادانی که نارس به دنیا می‌آیند بسیار نسبت به ویروس تنفسی که یک بیماری آنفولانزا مانند است و شدیداً مسری می‌باشد و مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد می‌کند، آسیب‌پذیر هستند. از کمک‌کننده‌ها بخواهید که قبل از تماس با فرزندانتان حتماً دستان خود را خوب بشویند. همچنین خیلی مهم است که این مراقبین با مشکلات جسمی نوزادتان آشنایی داشته باشند.
 

اصول پرورش چندقلوها

تغذیه چندقلوها قسمت اعظم روز شما را در بر می‌گیرد. چندقلوها ممکن است از شیر مادر یا شیرخشک تغذیه کنند که هریک طرفداران خاص خود را دارد. شیرمادر فواید غذایی و ایمونولوژیک زیادی دارد و از نظر مالی به‌صرفه‌تر است.

شیر دادن به دو بچه به طور همزمان امکان‌پذیر است اما پیدا کردن مهارت در آن کمی زمان می‌برد. بنابراین اگر تصمیم می‌گیرد که از شیرمادر برای فرزندانتان استفاده کنید، با یک مشاور شیردهی صحبت کنید تا به شما آموزشات لازم برای شیردهی به دو کودک در آنِ واحد را ارائه دهد. گرفتن شیر و ذخیره آن در یخچال نیز می‌تواند کمکتان کند زیرا مراقبین نوزاد می‌توانند بعداً آن را به بچه‌ها بدهند.

استفاده از شیرخشک کمی از خستگی‌های مادر را برطرف می‌کند، مخصوصاً اگر بیشتر از دو نوزاد برای شیر دادن داشته باشید. بعضی از مادران از ترکیبی از شیر خود و شیرخشک برای تغذیه فرزندانشان استفاده می‌کنند. هر راهی که انتخاب می‌کنید، باید برنامه تغذیه بچه‌ها را یکجا یادداشت کنید تا مطمئن شوید که همه بچه‌ها تغذیه کافی داشته باشند.

•  حمام کردن چندقلوها واقعاً مشکل بزرگی است. بعضی از والدین بچه‌های خود را جدا جدا حمام می‌کنند تا ایمنی بیشتری داشته باشند. اما بهترین راه این است که برای این کار کمک بگیرید. وقتی بچه‌ها بزرگتر شوند، حمام کردن یک بچه بیشتر در یک زمان آسان‌تر خواهد شد.

•  لباس پوشاندن بچه‌ها در چند ماه اول نیاز به تدارکات زیادی ندارد. بعضی از والدین چوب‌رختی‌های بچه‌ها را از رنگ‌های مختلف خریداری می‌کنند تا مشخص شود کدام لباس متعلق به کدام بچه‌ است. البته استفاده اشتراکی از بعضی وسایل از جمله لباس برای چندقلوها کاملاً طبیعی است. با بزرگتر شدن بچه‌ها، بهتر است که هرکدام لباس‌های خاص خودشان را داشته باشند و هویت خاص خود را پیدا کنند.

•  خوابیدن برای خفظ سلامتتان الزامی است. از آشنایان کمک بخواهید تا بتوانید کمی استراحت کنید. بااینکه برای خواب فرزندانتان برنامه می‌گذارید اما فقط چند ساعت در روز موفق به خوابیدن خواهید شد و باعث می‌شود انرژی لازم برای مراقبت از فرزندانتان را نداشته باشید.

بسیاری از والدین به صورت نوبتی شب‌ها از چندقلوها نگهداری می‌کنند. همچنین می‌توانید وقتی یکی از شما شب بیدار شد، همه بچه‌ها را شیر داده و بعد بخوابد. این باعث می‌شود برنامه همه بچه‌ها یکسان شود و میزان بیدار ماندن شما هم کم شود.

سعی کنید وقتی چندقلوها خواب هستند شما هم بخوابید. بااینکه ول کردن هزاران کار دیگری که روی سرتان ریخته مشکل به نظر می‌رسد اما یادتان باشد که سلامت خودتان از هر چیزی مهم‌تر است زیرا باید توانایی لازم برای نگهداری از بچه‌ها را داشته باشید.
 

مشکلات تربیتی چندقلوها

شناختن چندقلوها وقتی تازه آنها را به خانه می‌آورید خیلی سخت است، پس اگر آنها را با هم اشتباه گرفتید اصلاً احساس گناه نکنید. والدین زیادی دستبند بیمارستان بچه‌ها را در نمی‌آورند یا برای آنها دستبندهای مخصوص می‌خرند. بعضی‌ها هم ناخن انگشت بزرگ هرکدام را یک رنگ خاص می‌زنند. وقتی فرزندانتان بزرگتر می‌شوند و شخصیت آنها رشد می‌کند، تشخیص دادن آنها آسان‌تر می‌شود.

والدین معمولاً نگران استقلال شخصیت چندقلوها هستند. در زیر به چند مورد برای حمایت از شخصیت و فردیت چندقلوها اشاره می‌کنیم:

•    برای هریک از آنها اسم‌های متفاوت بگذارید.
•    آنها را با اسم صدا بزنید، به جای اینکه بگویید، "دوقلوها" یا "سه‌قلوها".
•    از یکسان لباس پوشاندن به آنها خودداری کنید.
•    لباس‌های آنها را در کمدهای جداگانه بگذارید.
•    برای هرکدام اسباب‌بازی‌های جداگانه بخرید.
•    در روز تولدشان به آنها هدایای جداگانه بدهید و برایشان کیک‌های جداگانه بخرید.
•    وقتی بزرگتر می‌شوند، آنها را تشویق کنید علایق متفاوتی را دنبال کنند.
•    برای هرکدام زمان جداگانه اختصاص دهید.

اجتناب از مقایسه کردن چندقلوها با هم کار سختی است، مخصوصاً درمورد معیارهای مهمی مثل راه رفتن، به زبان آوردن اولین کلمات یا یاد گرفتن دستشویی کردن. اگر یکی از بچه‌ها در یکی از مسائل کند است، برای تعیین دامنه سنی استاندارد برای آن مهارت با پزشک او صحبت کنید. اگر این تاخیر در محدوده عادی نبود، سعی نکنید آن بچه را تحت فشار قرار دهید. این احتمال وجود دارد که فرزندتان خودش متوجه تفاوت شده است.

وقتی بچه‌ها بزرگتر می‌شوند، باید به توانایی‌های همه آنها توجه داشته باشید و به آنها کمک کنید در آن مهارت پیدا کنند. همچنین به یاد داشته باشید که بعضی از نوزادان تاخیرهای رشدی طبیعی دارند که نباید نادیده انگاشته شوند.

اگر علاوه بر چندقلوها بچه‌های بزرگتر دیگری هم دارید، خیلی مهم است که به نیازها و مشکلات آنها هم درمورد داشتن خواهر و برادرهایی متفاوت رسیدگی کنید. عجیب نیست که این بچه‌های بزرگتر به توجهی که شما به چندقلوها می‌کنید حسادت کنند و بنابر آن رفتار کنند. درصورت امکان، سعی کنید زمان جداگانه‌ای را به هرکدام از فرزندانتان اختصاص دهید.

فراموش نکنید که خودتان نیز نیاز به مراقبت دارید. احساس استرس و فشار زیاد کاملاً طبیعی است. حتماً زمان کافی برای خواب و استراحت، تنها بودن و دنبال کردن علایق خودتان اختصاص دهید.

مادران چندقلوها بیشتر از بقیه مادرها دچار افسردگی پس از زایمان می‌شوند. این مسئله احساس ناراحتی و نگرانی زیادی در مادران ایجاد می‌کند و ممکن است روزها بعد از زایمان و برای بعضی تا هفته‌ها ادامه یابد.

در افسردگی پس از زایمان، این علائم حدی‌تر و طولانی‌تر هستند. مادر ممکن است احساس ناامیدی کند، توانایی خود برای خوابیدن و غذا خوردن را از دست بدهد و فکر آسیب زدن به خود و فرزندش به او دست دهد. درصورت مشاهده هرکدام از این علائم فوراً به دکتر مراجعه کنید.
 

حفظ روابط با همسرتان

فشاری که با تولد چندقلوها به والدین وارد می‌شود، بهترین روابط را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. با آن همه انرژی که صرف بچه‌ها می‌کنید، دیگر چیزی برای با هم بودن برایتان نمی‌ماند—درحالیکه این دقیقاً زمانی است که بیشتر از هر چیز به همدیگر نیاز دارید. سعی کنید وقت‌هایی را به هم اختصاص دهید و از هر روز از هم بپرسید که چه چیزهایی نیاز دارید. باید احساساتتان را با هم درمیان بگذارید.

ازآنجا که تنها گذاشتن چندقلوها با پرستار معمولاً سخت است، باید خلاق باشید. بعضی از والدین شام را بسته بندی می‌کنند، بعد بچه‌ها را در صندلی‌های مخصوص در ماشین می‌نشانند و راه می‌روند تا بچه‌ها خوابشان ببرد. بعد فرصت دارند که در کنار هم شامی لذت‌بخش بخورند.

بعضی‌ها هم سعی می‌کنند نصف زمان عادی بیرون بروند تا بتوانند هزینه داشتن دو پرستار را برای نگهداری از بچه‌ها متقبل شوند. بعضی از زوج‌ها هم سعی می‌کنند وقتی بچه‌ها به خواب رفتند اوقات با هم بودن خود را آغاز کنند. راهی را انتخاب کنید که برایتان راحت‌تر باشد اما یادتان باشد که گذراندن وقت با هم بیشتر از هر چیزی برایتان لازم است.
 

رفتارهای خاص چندقلوها

چندقلوها دیرتر از بچه‌های دیگر به زبان می‌افتند. این می تواند بخاطر نارس بودن آنها، کم وزن بودن یا عوامل دیگر باشد. علاوه بر این، دوقلوها و چندقلوها زمان کمتری را می‌توانند با والدینشان به صورت تکی حرف بزنند. خیلی مهم است که مراقبین این بچه‌ها زمان‌هایی را مستقیماً با هر بچه جداگانه حرف بزند تا آنها را به حرف زدن تشویق کند.

مهارت‌های اجتماعی در این بچه‌ها زودتر اتفاق می‌افتد زیرا همیشه با خواهر و برادرهای خود بوده‌اند اما ممکن است در جمع‌های دیگر چندان موفق نباشند. والدین ممکن است برای تشخیص دادن آنها دچار مشکل شوند ازاینرو خوب است که حتی در سنین پایین هم گاهی آنها را از هم جدا کنید. سعی کنید آدم‌های دیگری را هم وارد آن جمع کنید، مثل بچه‌های دیگر و حتی بزرگترهای دیگر. با وجود همه مشکلات چندقلوها همبازی‌های خوبی برای هم خواهند بود  و روابطشان از همان ابتدا بسیار خاص خواهد بود.

بزرگ کردن چندقلوها مشکلات خاص خود را به همراه دارد اما مطمئن باشید که پاداش آن هم دو (یا چند) برابر است.